Gelir
İdaresi Başkanlığı tarafından yeni yayınlanan 535 numaralı Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliğ ile elektronik belgelerin kullanımı ve denetiminde
önemli değişikliklere gidildi. Peki ilgili tebliğ e-fatura ve e-arşiv
kullanımını nasıl etkileyecek?
Gelir İdaresi Başkanlığı, kağıt belge düzenlemekten kaynaklanan
maliyetlerde tasarruf sağlanması ve denetimin kolaylaştırılması amacıyla
geçen yıl Resmi Gazete’de yayınlanan 509 Numaralı Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliği ile e-fatura ve e-arşiv sistemlerine geçişte önemli
değişiklikler yapmıştı.
e-Faturaya geçiş şartları
Bildiğiniz üzere, e-fatura sistemine geçişte en önemli değişiklik
ciro limitinde yaşanmıştı. Geçtiğimiz yıllarda 10 milyon TL olan ciro
limiti yayınlanan tebliğ ile 5 milyon TL’ye düşürülmüştü. Bununla
birlikte e-fatura zorunluluğu 2021 yılı için; 2020 yılı cirosu 5 milyon
TL ve üzerinde olan firmaların 1 Temmuz 2021’ye kadar geçiş yapmalarını
içeriyordu.
2022 yılı e-fatura ve e-arşive geçiş zorunluluğu
2020 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı cirosu 5
milyon TL’yi aşan firmaların 1 Temmuz 2021'de e-fatura ve e-arşiv fatura
sistemine, 1 Ocak 2022 tarihinde ise e-defter zorunluluğu getirilen
mükellefler arasında yer alması kararlaştırılmıştı.
Fakat GİB, 22 Ocak 2022 tarihinde yayımladığı tebliğ ile e-belge zorunlu geçişlerinde yeni düzenlemeye gitti.
GİB'in yeni düzenlemesiyle e fatura geçme zorunluluğu
GİB tarafından 22 Ocak 2022 Cumartesi günü yayımlanan tebliğ ile e-fatura ve e-arşive geçiş zorunluluğu için belirlenen ciro limitleri aşağı çekildi. Son durumda, 2020
ve 2021 yılı brüt satış hasılatı 4 milyon TL, 2022 ve müteakip hesap
dönemleri için 3 milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin e-faturaya geçiş
zorunluluğu bulunuyor.
Zorunluluk kapsamındaki işletmelerin 1 Temmuz 2022 tarihine kadar e-faturaya geçiş yapmaları gerekiyor.
Brüt satış hasılatı tutarına göre e-fatura sistemine geçecek
işletmelerin e-defter uygulamasına geçiş tarihi ise 1 Ocak 2023 olarak
belirlendi.
Tebliğde e-faturaya zorunlu geçişin olduğu sektörlere yönelik açıklamalar da yer aldı:
Gerek kendi siteleri gerekse de internet satış platformları üzerinden
veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren
mükelleflerden, 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,
Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya
kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde
bulunan mükelleflerden; 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediyelerden yatırım ve/veya
işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel
işletmelerine e-fatura ve e-arşiv fatura uygulamalarına geçme
zorunluluğu getirildi.
e-Fatura ve e-arşiv fatura sistemine gönüllü olarak geçen firmaların
belirtilen limitleri aşmadan e-defter uygulamasına geçmeleri zorunlu
görülmedi.
Ciro limitine bakılmaksızın e-faturaya geçmesi gereken sektörler de söz konusu. Bu sektörleri özetleyecek olursak:
ÖTV
1 ve 3 kapsamındaki ürünleri üreten şirket sahiplerinin, internet
reklamcılığı hizmet aracıları ile internet ortamında ilan yayınlayan
firmaların 1 Temmuz 2022’e kadar e-faturaya geçmeleri gerekiyor. Bu
tarihten sonra yeni faaliyete başlayanlar ise ilk 3 ay içerisinde
sisteme geçmek zorunda.
e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, 3065 sayılı Katma
Değer Vergisi Kanununun 11’inci maddesi kapsamındaki mal ihracı
(Türkiye'de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti
kapsamındaki satışlar dahil) ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye'de
ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura
düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını 1 Temmuz 2017 tarihinden
itibaren e-fatura olarak düzenlemeleri gerekir.
İhracat işlemlerinde e-fatura uygulamasındaki geçiş zorunluluğu ve e-ihracat faturası ile ilgili pek çok sorunun yanıtına “e-İhracat hakkında 15 soru 15 cevap” adlı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
e-Arşiv zorunluluğu
e-Arşiv sistemine geçiş şartlarıyla ilgili olarak tebliğde yer alan maddeleri özetleyecek olursak, 1 Mart 2022 tarihine kadar:
Mevcut durumda e-fatura mükellefi olan firmaların,
İnternet üzerinden ilan yayınlayan veya hizmet satanlara aracılık eden firmalara,
Aynı gün içerisinde vergi mükellefi olmayanlara düzenlenen toplam
fatura tutarı 30 bin TL'den 5 bin TL’ye indirilirken, vergi mükellefi
olanlar için ise bu tutar, GİB tarafından belirlenen fatura kesme
sınırına eşitlendi. Bu sınır her yıl güncellenmekle birlikte, 2022 yılı
için 2000 TL’dir.
e-Fatura kullanmamanın cezası var mı?
Evet, vardır. Bu, Özel Usulsüzlük Ceza Had ve Tutarı
kapsamında değerlendirilir ve belirlenen tutar seneden seneye
değişiklik gösterebilir. 2020 yılında 350 TL olan ceza tutarı, 2021
yılında 380 TL olarak belirlenmişti. 2022 yılında ise fatura bedelinin %10'u kadar ceza ödeneceği belirlendi.
Hangi durumlarda düzenlenmemiş sayılacağını ve e fatura cezası alınabileceğini ise şöyle açıklayalım:
e-Faturanın alınmaması ve verilmemesi
Düzenlenen belgelerde gerçek tutardan farklı tutarlara yer verilmesi
Elektronik olarak düzenlenmesi gerekirken kağıt olarak düzenlenmesi durumunda e-fatura belgesi düzenlenmemiş kabul edilir.
Siz e-fatura mükellefi misiniz?
Satış hasılatınız yukarıda sözü geçen e-fatura limiti kapsamında ise
veya zorunluluk kapsamında olmadan e-fatura uygulamalasına geçerek
fatura kesiyor iseniz evet; siz de bir e-fatura mükellefisiniz. e-Fatura
mükellefi kapsamında olanlar, sisteme geçmemeleri halinde birtakım
cezai yaptırımlara maruz kalırlar.
e-Fatura mükellefi sorgulama nasıl yapılır?
Hem müşteri hem de işletme açısından merak edilen bu soruyu cevaplayalım.
Ticari ilişkide olduğunuz kurum veya şahsın elektronik fatura
mükellefi olup olmadığını öğrenmek için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın
ilgili sayfasını ziyaret ederek e-Fatura uygulamasına kayıtlı
mükellefler listesine ya da e-arşiv fatura uygulamasına kayıtlı
mükellefler listesine ulaşabilirsiniz.
Eğer e fatura sorgulama işlemini gerçekleştirmek istiyorsanız;
Fatura düzenleyenin TC Kimlik No veya Vergi Kimlik No’sunu girin.
Faturanın üzerindeki fatura numarasını, tutarını kontrol edin.
İstenilen Güvenlik Kodu bilgisini de doğru bir şekilde girdiğinizden emin olun.
Eczaneler e-faturaya ne zaman geçecek?
Bir diğer gelişme ise, eczaneler ve medikal malzeme sağlayıcılarında
görüldü. Sağlık hizmeti sağlayıcılarının 1 Temmuz'da e-fatura
uygulamasına geçmesi kararlaştırıldı.
Resmi Gazete'de yayınlanan Tebliğ ile Sosyal Güvenlik Kurumu ile
sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sunucuları ile medikal malzeme ve
ilaç/etken madde temin eden tüm mükellefler (hastane, tıp merkezleri,
dal merkezleri, diyaliz merkezleri, Sağlık Bakanlığından ruhsatlı diğer
özelleşmiş tedavi merkezleri, tanı, tetkik ve görüntüleme merkezleri,
laboratuvarlar, eczaneler, tıbbi cihaz ve malzeme tedarikçileri,
optisyenlik müesseseleri, işitme merkezi, kaplıcalar, beşeri tıbbi
ürün/ürün sunan ve/veya üreten özel hukuk tüzel kişileri ve bunların
tüzel kişiliği olmayan şubeleri, ecza depoları vb.) 1 Temmuz 2021
tarihinden itibaren, bu tarihten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu ile
sözleşme imzalayanlar ise söz konusu kuruma fatura düzenlemeye
başlamadan önce e-fatura uygulamasına geçiş zorunlu hale getirilmiştir.
Bu konu ile ilgili daha detaylı bilgiye sahip olmanız adına Mali
Müşavir Alper Erdem'in sağlık sektörü özelinde uygulanan e-belge
zorunluluğuna dair kaleme aldığı yazıyı okumanızı öneririz.
Komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden
mükellefler, 2021 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren, işe
başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde
başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura
uygulamasına geçmek zorundadır.
Cirosu 3 milyonu aşanlar e-faturaya geçecek.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yeni yayınlanan 535 numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ile elektronik belgelerin kullanımı ve denetiminde önemli değişikliklere gidildi. Peki ilgili tebliğ e-fatura ve e-arşiv kullanımını nasıl etkileyecek?
Gelir İdaresi Başkanlığı, kağıt belge düzenlemekten kaynaklanan maliyetlerde tasarruf sağlanması ve denetimin kolaylaştırılması amacıyla geçen yıl Resmi Gazete’de yayınlanan 509 Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile e-fatura ve e-arşiv sistemlerine geçişte önemli değişiklikler yapmıştı.
e-Faturaya geçiş şartları
Bildiğiniz üzere, e-fatura sistemine geçişte en önemli değişiklik ciro limitinde yaşanmıştı. Geçtiğimiz yıllarda 10 milyon TL olan ciro limiti yayınlanan tebliğ ile 5 milyon TL’ye düşürülmüştü. Bununla birlikte e-fatura zorunluluğu 2021 yılı için; 2020 yılı cirosu 5 milyon TL ve üzerinde olan firmaların 1 Temmuz 2021’ye kadar geçiş yapmalarını içeriyordu.
2022 yılı e-fatura ve e-arşive geçiş zorunluluğu
2020 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı cirosu 5 milyon TL’yi aşan firmaların 1 Temmuz 2021'de e-fatura ve e-arşiv fatura sistemine, 1 Ocak 2022 tarihinde ise e-defter zorunluluğu getirilen mükellefler arasında yer alması kararlaştırılmıştı.
Fakat GİB, 22 Ocak 2022 tarihinde yayımladığı tebliğ ile e-belge zorunlu geçişlerinde yeni düzenlemeye gitti.
GİB'in yeni düzenlemesiyle e fatura geçme zorunluluğu
GİB tarafından 22 Ocak 2022 Cumartesi günü yayımlanan tebliğ ile e-fatura ve e-arşive geçiş zorunluluğu için belirlenen ciro limitleri aşağı çekildi. Son durumda, 2020 ve 2021 yılı brüt satış hasılatı 4 milyon TL, 2022 ve müteakip hesap dönemleri için 3 milyon TL ve üzeri olan mükelleflerin e-faturaya geçiş zorunluluğu bulunuyor.
Zorunluluk kapsamındaki işletmelerin 1 Temmuz 2022 tarihine kadar e-faturaya geçiş yapmaları gerekiyor.
Brüt satış hasılatı tutarına göre e-fatura sistemine geçecek işletmelerin e-defter uygulamasına geçiş tarihi ise 1 Ocak 2023 olarak belirlendi.
Tebliğde e-faturaya zorunlu geçişin olduğu sektörlere yönelik açıklamalar da yer aldı:
Gerek kendi siteleri gerekse de internet satış platformları üzerinden veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren mükelleflerden, 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,
Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden; 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,
e-Fatura ve e-arşiv fatura sistemine gönüllü olarak geçen firmaların belirtilen limitleri aşmadan e-defter uygulamasına geçmeleri zorunlu görülmedi.
Ciro limitine bakılmaksızın e-faturaya geçmesi gereken sektörler de söz konusu. Bu sektörleri özetleyecek olursak:
ÖTV 1 ve 3 kapsamındaki ürünleri üreten şirket sahiplerinin, internet reklamcılığı hizmet aracıları ile internet ortamında ilan yayınlayan firmaların 1 Temmuz 2022’e kadar e-faturaya geçmeleri gerekiyor. Bu tarihten sonra yeni faaliyete başlayanlar ise ilk 3 ay içerisinde sisteme geçmek zorunda.
İhracat işlemlerinde e-fatura uygulamasındaki geçiş zorunluluğu ve e-ihracat faturası ile ilgili pek çok sorunun yanıtına “e-İhracat hakkında 15 soru 15 cevap” adlı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
e-Arşiv zorunluluğu
e-Arşiv sistemine geçiş şartlarıyla ilgili olarak tebliğde yer alan maddeleri özetleyecek olursak, 1 Mart 2022 tarihine kadar:
e-Fatura kullanmamanın cezası var mı?
Evet, vardır. Bu, Özel Usulsüzlük Ceza Had ve Tutarı kapsamında değerlendirilir ve belirlenen tutar seneden seneye değişiklik gösterebilir. 2020 yılında 350 TL olan ceza tutarı, 2021 yılında 380 TL olarak belirlenmişti. 2022 yılında ise fatura bedelinin %10'u kadar ceza ödeneceği belirlendi.
Hangi durumlarda düzenlenmemiş sayılacağını ve e fatura cezası alınabileceğini ise şöyle açıklayalım:
Siz e-fatura mükellefi misiniz?
Satış hasılatınız yukarıda sözü geçen e-fatura limiti kapsamında ise veya zorunluluk kapsamında olmadan e-fatura uygulamalasına geçerek fatura kesiyor iseniz evet; siz de bir e-fatura mükellefisiniz. e-Fatura mükellefi kapsamında olanlar, sisteme geçmemeleri halinde birtakım cezai yaptırımlara maruz kalırlar.
e-Fatura mükellefi sorgulama nasıl yapılır?
Hem müşteri hem de işletme açısından merak edilen bu soruyu cevaplayalım.
Ticari ilişkide olduğunuz kurum veya şahsın elektronik fatura mükellefi olup olmadığını öğrenmek için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ilgili sayfasını ziyaret ederek e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler listesine ya da e-arşiv fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler listesine ulaşabilirsiniz.
Eğer e fatura sorgulama işlemini gerçekleştirmek istiyorsanız;
Eczaneler e-faturaya ne zaman geçecek?
Bir diğer gelişme ise, eczaneler ve medikal malzeme sağlayıcılarında görüldü. Sağlık hizmeti sağlayıcılarının 1 Temmuz'da e-fatura uygulamasına geçmesi kararlaştırıldı.
Resmi Gazete'de yayınlanan Tebliğ ile Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sunucuları ile medikal malzeme ve ilaç/etken madde temin eden tüm mükellefler (hastane, tıp merkezleri, dal merkezleri, diyaliz merkezleri, Sağlık Bakanlığından ruhsatlı diğer özelleşmiş tedavi merkezleri, tanı, tetkik ve görüntüleme merkezleri, laboratuvarlar, eczaneler, tıbbi cihaz ve malzeme tedarikçileri, optisyenlik müesseseleri, işitme merkezi, kaplıcalar, beşeri tıbbi ürün/ürün sunan ve/veya üreten özel hukuk tüzel kişileri ve bunların tüzel kişiliği olmayan şubeleri, ecza depoları vb.) 1 Temmuz 2021 tarihinden itibaren, bu tarihten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşme imzalayanlar ise söz konusu kuruma fatura düzenlemeye başlamadan önce e-fatura uygulamasına geçiş zorunlu hale getirilmiştir.
Bu konu ile ilgili daha detaylı bilgiye sahip olmanız adına Mali Müşavir Alper Erdem'in sağlık sektörü özelinde uygulanan e-belge zorunluluğuna dair kaleme aldığı yazıyı okumanızı öneririz.
Komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler, 2021 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren, işe başlayacak mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde başvurularını ve fiili geçiş hazırlıklarını tamamlayarak e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadır.